KÖRÜKLÜ ÇİZME, ÇEFYE (SARIK), 8 KÖŞE KASKET

Körüklü Çizme

Yürürken hafif hafif gıcırdar ışıl ışıl parlayan, hakiki deri körüklü çizmeler. Giyenin biraz daha yaylana yaylana yürümesi bundandır belki de. Efelerin ve efe kültürünün önemli bir parçasıdır bu İngiliz Kiloduyla (paçaları dar, üstü geniş, yün kumaştan üretilmiş özel pantolana Ege’de verilen isim) giyilen çizmeler. Musikisi vardır kısaca bu çizmelerin. Melodisi yüzyıllardır kulaklara işlemiş olan…

Körüklü Çizme İmalatı

Hakiki körüklü çizmeyi giyen, o gıcırtıyı kulağına nakşeden bir daha başka çizme giymez. Yazın serin kışın sıcak tutması, terletmemesi, romatizmal rahatsızlıklara engel olması, hem gerçek deriden üretilmesine hem de tamamen el işçiliği olmasına bağlıdır. Yörüklerin tercih etmesi için bir sebep de körüklü olması nedeniyle hareket kolaylığı sağlamasıdır. Ata binen birisi anlar en çok bu hareket kolaylığının kıymetini.

Çefye (Yörük Atkısı)

Devecilerin boynuna taktığı altın sarısı ve beyaz renklerin özel karışımıyla dokunmuş poşu, boyun bağına çefye ismi de veriliyor. Bu aynı zamanda kenarları saçaklı ipek, pamuk, yün ve benzerlerinden yapılmış bir tür başörtüsü. Günümüzde genellikle Denizli’de dokunan çefyeler deve güreşlerinin vazgeçilmezi olduğu gibi, aynı zamanda rahvan at yarışları, yağlı güreşler vb. etkinliklerde de rastlanabilecek aksesuarlar haline gelmiş durumda.

Başa Bağlanmış Çefye

Çefye başa bağlanabileceği gibi, üçgen bir şekilde omuzlardan sırta doğru da atılabilmektedir. Büyük ilçelerde yapılan deve güreşleri için özel dokunmuş, hatıra amaçlı tarihin ve ilçe adının işlenmiş olduğu çefyeler de yaygın olarak kullanılıyor.

Omza Atılmış Çefye

Geleneksel anlamda çefyenin (poşu) ortaya çıkışı incelendiğinde; Türk boylarının yaklaşık 300 yıl süren Orta Asya’dan göçleri esnasında birbirlerini tanımak için geliştirdikleri bir sembolü görürsünüz. Göçebe Yörükler çefyeleri sayesinde birbirlerini tanımış, önce göçen ile sonra göçenin arasındaki bağlar bu sayede kopmamıştır. Farklı renklerde hatta gökkuşağının renklerinin tamamını barındıran çefyeler tarih boyunca yörükler tarafından bir nevi bayrak gibi kullanılagelmiştir. Tarihi mirasa baktığımızda çefyedeki sarı rengin buğday başağını yani bolluk ve bereketi temsil ettiğini görüyoruz. Çefyelerdeki beyaz renk ise ruh ve beden temizliğini simgelemekte. Oğuz soyu Kayı boyunun barış zamanındaki bayrağı mavi, savaş zamanındaki bayrağı ise kırmızı olarak bilinir, bu yüzden çefyelerin bazılarında bu renkler de yer almaktadır. Tıpkı yeşil rengin murad ve imanı simgelemesi gibi gökkuşağının her renginin bir anlamı çefyelere yansıyabilmektedir.

Farklı Renklere Sahip Çefyeler

  
Devecilerin sekiz köşe kasketleri de Efe Kültürünü simgeleyen bir diğer başlıktır. Eskiden daha çok az sayıdaki pamuk ağasının taktığı sekiz köşeli şapkanın her köşesinde ayrı bir anlam yüklüdür. Bunlar; cömertlik, mertlik, dürüstlük, yiğitlik, çalışkanlık, misafirperverlik, alçakgönüllülük ve vatanperverliktir. Günümüzde kasket kullanımı çok yaygın olmasa da deveciler ve efe kültürünü yaşayanlar bu mirasa hala sahip çıkmaktalar.

Sekiz Köşe Kasket Çeşitleri

Ege'ye yolunuz düştüğünde bu aksesuarları kolayca bulabilir misiniz tartışılır. Ancak Egeye Dönüş olarak, yüzünü Ege'ye dönen tüm dostlarımıza kapılarımızın ardına kadar açık olduğunu belirtmek isteriz. Zira bizler sadece Ege Temalı Ürünler satan bir mecra değiliz. Aynı zamanda fahri bir "Ege Kültür Elçisi"yiz...

Kaleme alan: Hüsnü Egemen ABİRDÂN