Sağlıklı
yaşamın kaynağında, tüketilen besinlerin yattığının anlaşılmasıyla birlikte
sofralarda sıvı
altın diye tabir edilen zeytinyağı daha çok yer almaya başlamıştır. Profesör
Francisco Grande Covián’a göre "Koroner kalp hastalığı kaynaklı ölüm
oranlarının en düşük seviyede seyrettiği ülkeler, hemen hemen tüketilen tek yağ
çeşidinin, zeytinyağı olduğu ülkeler olarak belirlenmiştir” (The Olive
World, 2017) .
 |
| Kutsal Tane Zeytin ve Sıvı Altın Zeytinyağı |
Tarih
boyunca zeytinyağı öncelikle aydınlatma ve tıp olmak üzere pek çok alanda
kullanılmıştır. Dinsel törenlerde tanrılara sunulan kutsal bir nesne iken,
aydınlatmada sağladığı yararlar görülünce, ticari bir ürün haline gelmiştir
zeytinyağı… Antik çağlarda amforalar ile deniz aşırı ülkelere ihracatı yapılan
bir “Ege Kıymeti” olmuş, yörenin bereketine bereket katmıştır, zeytinyağı...
Zeytinyağının
gıda olarak tüketimi daha yeni bir olgu olsa da, antik çağlarda yakıt olarak
kullanımı dışında, en önemli kullanım alanı masajdır. Tıbbî bir gereklilik
olarak görülen masaj, vücudun kirlerden arınması yanında yaşlanma karşıtı oluşu
nedeniyle de tercih edilmiştir. İnsan vücudunda üretilemediği için dışarıdan
almak zorunda olduğumuz "esansiyel yağ asitleri"ni çokça içermesinden dolayı
zeytinyağı, sağlıklı yaşlanma için anahtar rol üstlenmektedir (Özata & Cömert, 2016, s. 105) .
Geçmişte
zeytinyağı ile yapılan masaj o denli önemliydi ki, Eski Roma’da sadece krallar
ve imparatorlar zeytinyağı ile mesh edilmiştir (Kaplan &
Arıhan, 2011, s. 9) . Antik Atina şehri kadınları yılda 1,5
litre zeytinyağını yüz ve vücutlarına sürerek tüketirken, aynı şehrin erkekleri
yılda yaklaşık 5-10 litre arası zeytinyağını kozmetik amaçlı kullanmışlardır (Kaplan &
Arıhan, 2011, s. 8) . Zeytinyağlı Sabun ile yıkandığında insanın
teninin rahatlayıp, yumuşadığı, hatta saçlarının daha canlı ve güçlü olduğu
günümüzde de halk arasında bilinen yaygın bir inanıştır.
 |
| Doğal Kozmetik Ürünü; Zeytinyağlı Sabun |
Kırkpınar
pehlivanlarının yağlı güreş öncesi vücutlarını zeytinyağına bulayarak ‘peşrev
atma’ geleneği buradan mı geliyor bilinmez ama Antik Yunan’da sporcular
yarışmalar öncesinde vücutlarını zeytinyağı ile ovarak kaslarını ısıtırlar ve
yarışma sırasında oluşacak sakatlanmalara karşı kendilerini korurlardı. Yine
uzun yola çıkacak olanların ayaklarını yara olmasın diye zeytinyağı ile
ovdukları bilinmektedir (Kaplan &
Arıhan, 2011, s. 8) . Osmanlı döneminde de zeytinyağı pahalı
ve kıymetli bir yağ olarak görülmüştür. Özellikle 1669 yılında Girit fethedildikten sonra kullanımı yaygınlaşan zeytinyağı, aynı zamanda ilaç olarak
kullanılmıştır (Oğuz, 2015) . Bu ilacın faydalarını gören İngilizler en
iyi zeytin ve zeytinyağı Aydın yöresinde bulunuyor mantığıyla, 1856’dan
itibaren İzmir-Aydın demiryolu hattını kullanarak, ülkelerine “Aydın Zeytini” ve “Aydın Yöresi Zeytinyağı” ithal etmeye başlamışlardır (Tunalıoğlu,
2010) .
 |
| Aydın Yöresi Zeytinyağı |
Günümüzde
yurt dışına çıkanların hayretle eczanelerde satıldığına şahit olduğu
zeytinyağı, kimyasal herhangi bir işlemden geçmeden üretilen, doğal bir meyve
suyu olma özelliği taşımaktadır. Zeytinyağı yaşlanmanın, hem genel olarak doku ve
organlar, hem de beyin fonksiyonları üzerindeki etkilerini geciktirmektedir (UZZK, 2010) .
Üretim
aşamasında titiz davranıldığı zaman kalitesini koruyan zeytinyağı, tüketilirken
de sahip olduğu vitaminleri, temel yağ asitlerini ve diğer besleyici doğal
maddeleri kaybetmemektedir (Karabina,
İflazoğlu, Karakuş, & Kuvvetli, 2016, s. 100) . Böbreklerin ıslahında, taşları
düşürmede, bağırsak kurtlarını düşürmede, karın ağrısında sıcak su ile zeytinyağı
içilmesi iyi gelir (UZZK, 2010) .
 |
| Şifa Kaynağı Zeytinyağı |
Zeytinyağı
%77 tekli doymamış yağ asidi, % 9 çoklu doymamış yağ asidi ve % 14 doymuş yağ
asidi içeriğiyle, tekli doymamış yağ asidi kaynakları içinde en güçlü olanıdır (Küçükkömürler
& Ekmen, 2015, s. 815) . İçerdiği ‘linoleik asit’ yüzdesi
nedeniyle anne sütüne benzeyen zeytinyağı, inek sütüne katıldığında anne sütüne
yakın değer elde edilir. Sütü kesilen anneler yağsız inek sütüne biraz
zeytinyağı katıp bebeğe verebilir. Günde birkaç damla zeytinyağı bebeğin
gelişimine büyük katkı sağlar (UZZK, 2010) .
Faydaları
nedeniyle ‘Ana Sütü’ diye adlandırılan natürel sızma zeytinyağı; başta cilt
rahatsızlıkları olmak üzere, hipertansiyon, yüksek kolesterol, damar sertliği,
mide ve bağırsak şikâyetleri, romatizmal ağrıların bir kısmı, safra kesesi ve
karaciğer rahatsızlıkları ile kansızlık için tedavi edici olarak
kullanılmaktadır (Özata &
Cömert, 2016, s. 106) .
Tekli
doymamış yağ asitleri kandaki LDL’yi azaltıp, HDL’yi yükselttiği için toplam
kolesterol seviyesini azaltmaktadır (Küçükkömürler
& Ekmen, 2015, s. 815) . Kalp sağlığına da
olumlu katkısı olan zeytinyağı tüketimi yönünden zengin diyetlerin, aşırı kan
pıhtılaşmasını önleyerek, kalp yetmezliğinin düşük seyrine katkıda bulunduğu
gözlemlenmiştir (The Olive World, 2017) .
Zeytinyağı
içerdiği A ve E vitaminleri ve doymamış yağ asitleri sayesinde kalp-damar
hastalıklarını önleyici etkilere sahipken; kalp sağlığını destekleyen, kanseri
önleyen (Kaplan &
Arıhan, 2011, s. 12) antioksidan özellikleri de bünyesinde
barındırır (Sevim, 2011,
s. 43) .
Ulusal Zeytin ve Zeytinyağı
Konseyi (UZZK)’ne göre dünyanın en önemli kanser ilacı köpek balığı kıkırdağıdır.
Köpekbalığından çıkan ‘sgualene’ adlı madde sızma zeytinyağında bol miktarda
bulunur. Günde 100 cl. zeytinyağı tüketimiyle köpekbalığı kıkırdağından
alınacak kadar ‘sgualene’ alınır. Zeytinyağı kanser riskini % 50'ye yakın
azaltmaktadır (UZZK, 2010) .
 |
| Zeytinyağının En Lezzetli Anlarından Biri |
Uluslararası Zeytin Konseyi
(IOOC) 2017 yılı ‘Dünya Zeytin Günü’
kutlamaları bütün dünyada 15-30 Kasım 2017 tarihleri arasında gerçekleşecek. Bu
arada zeytin hasadını yerinde gözlemlemek, ağaçlardan toplandığı ham haliyle
zeytin satın alıp, evinizde kendi zeytininizi tadlandırmak gibi sebepler sizi
bir Ege ziyareti için motive edebilir. Egeye Dönüş takipçileri için tescilli “Uzun Yaşam Şehri Nazilli” ziyaretini şiddetle tavsiye ediyoruz. Bizler bu ziyaret sırasında ev sahipliği yapmaya, bir acı
kahve ikram etmeye gönüllüyüz. Böylelikle "uzun yaşamın sırları" hakkında sohbet etme şansımız olacaktır.
Hoşçakalın…
Kaleme Alan: Hüsnü Egemen ABİRDÂN
Yorumlar
Yorum Gönder